Η τσαμπούνα ή σαμπούνα ή ασκοτσάμπουνο

τσαμπούνα

Η τσαμπούνα ή σαμπούνα ή ασκοτσάμπουνο είναι ένα λαϊκό μουσικό όργανο που ανήκει στην κατηγορία των πνευστών. Η ιδιαίτερη διάδοσή της στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και λιγότερο στα Ιόνια συνδέεται με τον ποιμενικό της χαρακτήρα. Στην Κρήτη ονομάζεται ασκομαντούρα λόγω του τρόπου κατασκευής της. Η τσαμπούνα αποτελείται από τρία βασικά μέρη: ένα ασκί, το επιστόμιο και ένα σύστημα καλαμένιων αυλών. Ο ασκός είναι φτιαγμένος από το δέρμα ενός κατσικιού. Στον ασκό προσδένονται δύο καλαμένιοι αυλοί και στην άκρη του ενός τοποθετείται το επιστόμιο. Στον έναν αυλό, ο οποίος έχει τρεις έως πέντε τρύπες, παίζεται η μελωδία ενώ ο άλλος, που έχει δύο έως τρεις τρύπες χρησιμεύει για το ισοκράτημα, δηλαδή την ισορροπία στη μελωδία. Ο ήχος παράγεται φυσώντας από το επιστόμιο, διοχετεύοντας στον ασκό τον αέρα και τοποθετώντας κατάλληλα τα δάκτυλα στους αυλούς. Μια παραλλαγή της τσαμπούνας, η γκάιντα, η οποία έχει και πιο μεγάλους αυλούς, συναντάται στη Βόρεια Ελλάδα και στα Βαλκάνια.

πηγη  www.ert.gr/menoumellada Τσαμπούνα

Η τσαμπούνα  είναι  ένα πνευστό κατασκεύασμα, φτιαγμένο από ολόκληρο το δέρμα  ενός  κατσικιού. Από  την μία  άκρη το  φουσκώνουν  και καθώς  φυσούν  από εκεί , παίζουν  με  τα  δάκτυλα  τη φλογέρα στην  οποία καταλήγει.

Ακούγονται  ήχοι  με  χορευτικούς  ρυθμούςΣυνήθως  ο  οργανοπαίχτης  είναι  ένας  βοσκός, ο οποίος  είναι  και  ο  κατασκευαστής  της. Στα  καλοκαιρινά  πανηγύρια, όταν  λείπουν  οι  σφουγγαράδες  που  γοητεύουν  περισσότερο  τα κορίτσια, το  λόγο  έχουν  τα «Βοσκαρούδια» .Χαρακτηριστικός  είναι  ο  παρακάτω  διάλογος ( που τραγουδιέται συνοδεία «τσαμπούνας»μεταξύ  βοσκού  και  κοπέλας  και  η προσπάθεια  του  να  την  προσελκύσει  ενώ  εκείνη  προτιμά τους  σφουγγαράδες .

            Χριστέ  μου  κι  ας  ημπρόβαλε  ένα  βοσκαρουάκι             Με  το  μαντήλι  στο  λαιμό  και  με  τ'  αγκιναράκι    .          Ήντα  τον  κάμω  τον  βοσκό  να  βόσκω  να  σφυρίζω            μ’ εγώ  θα  πάρω  σφουγγαρά  να  τον  καλημερίζω.

ΣΕ ΗΧΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ, ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. . . ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΓΡΙΛΛΗΣ, ΤΣΑΜΠΟΥΝΑ

• 00:00:05:00
• 00:00:55:00
• 00:01:45:00
• 00:02:35:00
• 00:03:25:00
• 00:04:15:00
• 00:05:05:00
• 00:05:55:00
• 00:06:45:00
• 00:07:35:00
• 00:08:25:00
• 00:09:15:00
• 00:10:05:00
• 00:10:55:00
• 00:11:45:00
• 00:12:35:00
• 00:13:25:00
• 00:14:15:00
• 00:15:05:00
• 00:15:55:00
• 00:16:45:00
• 00:17:35:00
• 00:18:25:00
• 00:19:15:00
• 00:20:05:00
• 00:20:55:00
• 00:21:45:00
• 00:22:35:00
• 00:23:25:00
• 00:24:15:00
• 00:25:05:00
• 00:25:55:00
• 00:26:45:00

ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ - ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ