Κάλαντα με τσαμπούνα

OI DROMOI STO MPOUZOUKI ANALYTIKA - ANDREAS STEFANAKIS

Οργανικά from http://www.koiladatwntempwn.gr

Μία αναφορά στα μουσικά όργανα που συναντώνται στη μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου

Ευχαριστούμε τον Χρήστο Α. και την Ειρήνη Μ.

για την πολύτιμη βοήθειά τους

Αφρικάνικη άρπα

Γιαϊλί ταμπούρ

Ζαρμπ

 

Ζίλια

Ισπανικό λαούτο

Καβάλ

 

Κάσα

Κουδούνι

Λαούτο

 

Μαντολίνο

Arabic Musical Instruments

Instruments used in Arabic music are too diverse and too many to list. As with maqamat and rhythms this section will not attempt to be comprehensive, instead it will describe the Arabic musical instruments which are most commonly used in the Middle East. The traditional Arabic ensemble or takht  (literally bed in Arabic) consists of 4 main melodic instruments: oud, nay, qanun and violin, and one main percussion instrument (riq). Sometimes the riq is supplemented/substituted with the tabla or daff (frame drum). Older ensembles used a jawzah or kamanjah instead of the Western violin. Stylistically melodic instruments are divided into two families: sahb  (pulling or stretching), and naqr  (plucking or hammering). violin and nay fall under sahb, oud and qanun fall under naqr. These two families are meant to complement each other to create a richer and more complete sound. In case of duets, the most common combination is oud with violin or qanun with nay. The use of Western equal tempered instruments in Arabic music is very widespread nowadays. These include the piano, electric piano, electric organ, synthesizer, accordion, guitar, electric guitar, electric (fretted) bass. Some of these instruments can be altered to produce quarter tones (see intonation in Arabic music). Drum sets and electronic percussion are are also commonly used with modern Arabic pop/dance music. The flute, saxophone, clarinet, trumpet and trombone are not necessarily equal tempered instruments and allow greater control over pitch (called pitch bending). They are used to various extents in Arabic music, especially in modern Arabic Jazz and Jazz fusion styles. The violin, viola, cello and upright bass are very widely used in Arabic music, especially in large ensembles like Um Kulthum's, etc. Being all fretless, these instruments can be comfortably used to perform the Arabic maqam. The following references were quoted when compiling this page: Music of the Near East Instruments by the UCLA Department of Ethnomusicology Musical Instruments of the Arab Gateway Arabic Musical Instruments by the Classical Arabic Music Web Site. Arabic Music page by the Saleeby-Saliba Association of families Musical Instruments of ASWAT Arabic Choir Middle Eastern Musical Instruments of the Belly Dance Museum Gypsy musical instruments  The Oud (Ud, 'Ud)    The oud is one of the most popular instruments in Arabic music. Its name derives from the Arabic for 'a thin strip of wood', and this refers to the strips of wood used to make its rounded body. The neck of the oud, which is short in comparison to the body, has no frets and this contributes to its unique sound. It also allows playing notes in any intonation, which makes it ideal for performing the Arabic maqam. The most common string combination is five pairs of strings tuned in unison and a single bass string, although up to thirteen strings may be found. Strings are generally made of nylon or gut, and are plucked with a plectrum known as a risha (Arabic for feather). Modern strings are made of steel wound over nylon. The instrument has a warm timbre, low tessatura, and is often intricately decorated. The oud used in the Arab world is slightly different to that found in Turkey, Armenia and Greece. Different tunings are used and the Turkish-style oud has a brighter tone than its Arab counterpart. The European lute is a descendant of the oud, from which it takes its name (al-oud). Volumes have been written about the Oud. For more reading, please visit these excellent links: Oud Website by David Parfitt Oud Web by Gregor Schaefer Mike's Oud Website by Mike Malik Oud Home Page by KAI Records Oud Cafe by Mavrothis Kontanis Masters of the Oud: Muhammad El Qasabji (Egypt), Riyadh El Sunbati (Egypt), Farid El Atrache (Lebanon/Egypt),Munir Bashir (Iraq), Simon Shaheen (Palestine). The Oud  The Violin (Kaman)    The European violin (also called Kaman/Kamanjah in Arabic) was adopted into Arab music during the second half of the 19th century, replacing an indigenous two-string fiddle that was prevalent in Egypt also called kamanjah. Although various tunings are used, the traditional Arab tuning is in fourths and fifths (G3, D4, G4, D5.) As a fretless instrument the violin can produce all shades of intonation of the Arabicmaqam. The playing style is highly ornate, with slides, trills, wide vibrato, and double stops, often using an open string as a drone. The timbre ranges from rich and warm, similar to the sound of the Western violin, to nasal and penetrating, reminiscent of the sound of the rababah, a type of Arab folk fiddle. The violin is held both in the usual under-chin fashion and gamba style on the knee. Moroccans play gamba style and often Moroccans use the GDAE tuning. Masters of the Arabic violin: Sami El Shawwa (Syria), Ahmed El Hefnaoui (Egypt), Abdu Daghir (Egypt). The Violin  The Qanun (Qanoun, Kanun)    The qanun is a descendent of the old Egyptian harp. It has played an integral part in Arabic music since the 10th century. The word qanun means 'law' in Arabic, and the word exists in English in the form of "canon." The qanun was introduced to Europe by the 12th Century, becoming known during the 14th to the 16th Century as a psaltery or zither. the qanun also resembles a dulcimer. The form of the qanun consists of a trapezoid-shaped flat board over which 81 strings are stretched in groups of three with 24 treble chords consisting of three chords to each note. The instrument is placed flat on the knees or table of the musician; the strings are plucked with the finger or with two plectra, one plectrum attached to the forefinger of each hand. A long bridge on the right-hand side of the instrument rests on goat (or fish) skin covered windows in the top of the instrument; on the left hand side, each course of strings passes over a series of small brass levers that are used to make microtonal changes in pitch. Since the qanun only includes 8 notes (groups of 3 strings) per octave, the player initially sets the levers to create the scale of the starting maqam. when the player needs to modulate to another maqam, they need to switch some levers back and forth with the left hand while playing with the right hand. Quick modulation can also be achieved by using the fingernail of the left thumb to temporarily raise the tuning of some strings. In Arabic music, the instrument lays down the law of pitch for other instruments and singers. Masters of the qanun: Muhammad El 'Aqqad (Egypt), Abraham Salman (Iraq). The Qanun  The Nay    The nay (Farsi for 'reed') is an open-ended, obliquely end blown flute made of cane. They nay was known in the Near East since antiquity. The nay is nine-jointed, and usually has 6 holes in the front for the fingers to play and 1 hole underneath for the thumb. It is played with the pads of the fingers. Nays come in different lengths, each one being tuned to a specific pitch and named after the note produced with the 1st fingerhole open (D4 for the nây used in the demonstration. Lowest note: C4).  The nay is blown using a unique lip technique called bilabial blowing, with both upper and lower lip used to partially close the end of the bevelled tube. The 2nd and 3rd registers are overblown a fifth and an octave higher than the 1st register respectively. Some of the tone-holes are assigned to certain microtonal steps, although microtonal variations can also be achieved by partially opening a tone-hole, changing the blowing angle or a combination of the two.  Fine, mellow tones are brought forth by blowing gently over the orifice of the tube while manipulating the fingers and thumbs; by blowing with more or less force, sounds are produced an octave higher or lower, and tunes in different scales can be played by utilizing nays of various lengths. The nay has a wide range of over two octaves. Although very simple, the nay is one of the most difficult Arabic instruments to play. A fine player can produce a large variety of liquid sounds and ornaments; it is an extremely soulful instrument. Its poetical timbre makes it especially suitable for melancholy effects expressing both joy and yearning. It is the only wind instrument used in Arab art music, widely appreciated for its warm, breathy sound and its subtle tonal and dynamic inflections. Masters of the nay: Bassam Saba (Lebanon). The Nay  The Riq (Rik, Rikk)    The riq (sometmes called daff) is a small tambourine (approx. 8.5 inches in diameter & 2.5 inches deep) traditionally covered with a goat or fish skin head, stretched over a wooden frame inlaid with mother of pearl. The riq has five sets of two pairs of brass cymbals (approx. 2 inches in diameter) spaced evenly around the frame, and called 'sagaat' in Arabic. The cymbals are what produces the exciting jingle sound. Although fish or goat skin heads are valued for their warm and natural sound, their main problem is that they are very sensitive to humidity and can easily lose their tightness. Traditionally riq players had to heat their riqs just before the performance. Since the riq skin could stretch again after 5-10 minutes, proffessional riq players often had to own two identical riqs, heating one one while playing the other, and switching between songs. In the late 1980s, a mylar-headed, aluminum (or wooden) bodied instrument was introduced and was adopted by a number of professional riq players. Modern riqs are tunable, and allow heads to be replaced without having to be glued. The best tunable riq today is made by Kevork Kazanjian in Lebanon. It combines sound, ergonomics, aesthetics, and functionality. The riq is especially valued for the variety of sounds it can produce and appreciated for the subtle yet virtuosic manner in which it is performed. In the first half of the 20th century it was common for the riq to be the sole percussion instrument in art-music ensembles. In the second half of the 20th century, with the addition of the tabla and other percussion instruments to these ensembles, riq players adopted a technique that emphasizes the cymbal over the membrane sounds. The sound of the riq sets the rhythm of much Arabic music, particularly in the performances of classical pieces. In the traditional Arabic ensemble the riq player plays the role of Dabet Al Iqaa ('Rhythm Master' in Arabic). The riq player can singlehandedly control the speed and dynamic of an entire orchestra (e.g. the Um Kulthum orchestra). Masters of the riq: Mohamed El 'Arabi (Egypt), 'Adel Shams Eddine (Egypt), Hossam Ramzi (Egypt).  The Riq  The Buzuq    The word buzuq is Turkish and occurs in 'bashi-buzuq,' the name given to the Ottoman troops, literally meaning 'burnt head' or 'uprooted.' In its folk form, the buzuq is a larger and deeper-toned relative of the Turkish saz and has a body carved from a single piece of wood. In its modern, urbanized form, the body is constructed from separate ribs and has mechanical, rather than wooden pegs. A long-necked fretted lute, the buzuq is usually furnished with two courses of metal strings, a double (C4) and a triple (G3), played with a thin piece of horn or a plastic plectrum. The metal strings give the instrument a bright sound quality, while the fret distribution (~24 movable frets) offers many microtonal possibilities. The buzuq, typically used as a solo instrument, is not considered a member of the standard Arab ensemble. It is found in both folk and urban contexts in Syria, Lebanon, Palestine and Jordan, and is associated with itinerant Gypsy musicians. The Rahbanis (Lebanon) latety popularized the use of this instrument and made it more mainstream. The buzuq is slightly limited for the execution of the Arabic maqam, given that it's fretted. However frets are usually added for the most common quarter tones (E, A and B), and can be moved for additional fine tuning. Despite that fact a slight difference in intonation is noticed when the buzuq plays alongside a oud or a qanun for example. Masters of the buzuq: Mohammad Abdel Karim (Syria), Matar Muhammad (Lebanon - Gypsy), Ali Jihad Racy (Lebanon). The Buzuq

Locomondo - Ικαριώτικος (live in Athens - HiJACK.gr - 11/09/2008)

Καβοντορίτικο - Πατινάδα Γάμου - Ξύλα -Μπάλος.mpg

Το μουσικό όργανο είναι το εργαλείο του μουσικού

Τα όργανα

Το μουσικό όργανο είναι το εργαλείο του μουσικού, όπως για τον χορευτή είναι το ίδιο του το σώμα: Πρέπει να ξέρει τις δυνατότητές του για να μπορεί να τις εκμεταλλευτεί πλήρως. Αυτό ισχύει για κάθε μουσικό, ο παραδοσιακός όμως οργανοπαίχτης δεν σταματάει εκεί. Δεν αρκείται στο να εξαντλήσει τις δυνατότητες του οργάνου με την δεξιοτεχνία του αλλά, επειδή είναι συνήθως και κατασκευαστής του, προσπαθεί συνεχώς να τις επεκτείνει. Πρόκειται για ένα είδος έμμονης ιδέας που κατέχει τους πραγματικούς παραδοσιακούς οργανοπαίχτες και τους κάνει να ασχολούνται συνέχεια με την κατασκευή του οργάνου τους και να ψάχνουν να την βελτιώσουν, ακόμα και όταν πρόκειται για τα σύγχρονα τυποποιημένα όργανα. Είναι λοιπόν κανόνας ότι ποτέ δύο παραδοσιακά όργανα δεν είναι εντελώς όμοια, ακόμα και αν είναι φτιαγμένα από τον ίδιο οργανοπαίχτη. Η κατασκευή ενός οργάνου απαιτεί ορισμένες ειδικευμένες γνώσεις που τις αποκτά ο οργανοπαίχτης από τον μάστορή του μαζί με τον τρόπο παιξίματος και τις συμπληρώνει κατόπιν ρωτώντας άλλους, αντιγράφοντας, ή αυτοσχεδιάζοντας. Πρέπει να ξέρει τι είδος ξύλο (ή δέρμα, ή έντερο, ή καλάμι) είναι το πιο κατάλληλο για το κάθε μέρος του οργάνου, ποια εποχή του χρόνου πρέπει να κοπεί, πώς να το ξεράνει και να το κατεργαστεί, πώς να του δώσει το κατάλληλο σχήμα και πώς να το ταιριάσει με τα άλλα μέρη του οργάνου. Μόνο λίγες από τις λεπτομέρειες αυτές θα αναφέρουμε παρακάτω χαρακτηριστικά. Οι οργανοπαίχτες συναντιώνται στα πανηγύρια και στα καφενεία και ανταλλάσσουν πληροφορίες ή «κλέβουν» ο ένας από τον άλλο. Έτσι στην κάθε περιοχή δημιουργείται μια «σχολή» στην κατασκευή των οργάνων, που συνεχίζεται και εμπλουτίζεται με τους πειραματισμούς των οργανοπαιχτών. Γνώμονας όμως είναι πάντα το γούστο των χωρικών, που δεν αποδέχονται εύκολα έναν νεωτερισμό στον ήχο ή το παίξιμο. Όταν ο οργανοπαίχτης μαζέψει αρκετά χρήματα, μπορεί να αγοράσει ένα έτοιμο όργανο φτιαγμένο από ειδικό τεχνίτη. Τον παλιό καιρό που τα χωριά ήταν πολύ φτωχά, η αξία ενός οργάνου που θα το έφερναν από την πόλη αντιπροσώπευε ένα σημαντικό έξοδο. Αυτό είχε την προϋπόθεση ότι ο οργανοπαίχτης ήταν ήδη αρκετά καλός ώστε να τον καλούν σε διασκεδάσεις για να αποσβέσει την δαπάνη. Άλλη προϋπόθεση ήταν βέβαια να ξεπερα­στούν οι αντιδράσεις της οικογενείας του, γιατί η δουλειά του οργανοπαίκτη θεωρείται συνδεδεμένη με την άστατη ζωή και συχνά παρακατιανή εφόσον την κάνουν οι γύφτοι. Εννοείται ότι πάντα πρόκειται για δεύτερη απασχόλη­ση, όχι μόνο γιατί δεν βγάζει αρκετά λεφτά αλλά και γιατί δεν μπορεί κανείς να κάθεται τις περιόδους που δεν γίνονται γάμοι και πανηγύρια. Οι ονομασίες των οργάνων ποικίλλουν πολύ στις διάφορες περιοχές της χώρας. Παρακάτω αναφέρουμε τις πιο διαδεδομένες ονομασίες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι γενικευμένες, δεν υπάρχει άλλωστε γενικευμένη ονοματολογία σε ολόκληρο τον χώρο της παραδοσιακής ζωής. Γι' αυτό, όταν κανείς αναφέρεται σε ένα όργανο ή στα μέρη του, το σωστό είναι να χρησιμοποιεί τους όρους της περιοχής στην οποία αναφέρεται, που μπορεί να τους μάθει ρωτώντας τους παλιούς οργανοπαίχτες. Θα παρατηρήσει κανείς ότι οι περισσότερες λέξεις στα όργανα είναι τουρκικές ή αραβοπερσικές. Αυτό οδήγησε τους λαογράφους που δεν έχουν γνώσεις εθνολογίας να αμφιβάλλουν για την ελληνικότητα των οργάνων, και γενικά της παραδοσιακής μουσικής. Άλλοι προσπάθησαν να τα μετονομά­σουν επί το ελληνοπρεπέστερον, ή ακόμα και να τα εξευρωπαΐσουν. Επιστημονικά όμως είναι λάθος να συγχέει κανείς την προέλευση ενός πράγματος με την προέλευση του ονόματός του. Αποδεικνύεται βέβαια ότι τα περισσότερα από τα παραδοσιακά όργανα ήταν γνωστά από τους βυζαντινούς ή από τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι ενδεχομένως τα είχαν πάρει από άλλους λαούς. Αλλά αυτό δεν έχει τόση σημασία όση το γεγονός ότι τα όργανα αυτά υιοθετήθηκαν από τον ελληνικό λαό, δεν του επεβλήθηκαν, και αφομοιώθηκαν σε βαθμό που να μεταδίδονται από γενιά σε γενιά επί αιώνες. Οι ονομασίες λοιπόν αποτελούν μέρος της παράδοσης, όσο και τα ίδια τα όργανα, και πρέπει να διατηρούνται ανεξάρτητα από την αρχική τους προέλευση. Παρακάτω αναφέρουμε συνοπτικά τα μουσικά όργανα που χρησιμοιούνται στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Περισσότερες λεπτο­μέρειες για τα όργανα και την κατασκευή τους μπορεί κανείς να βρει στα λίγα σχετικά βιβλία που αναφέρουμε στη βιβλιογραφία, και ιδιαίτερα στο βιβλίο του Φ. Ανωγειανάκη. Αρχίζουμε από τα πιο απλά στην κατασκευή και καταλήγουμε στα πιο πολύπλοκα, που είναι αγοραστά. Ορισμένα από αυτά (όπως το κλαρίνο) δεν έχουν από κατασκευής την δυνατότητα να παίζουν τις νότες της ελληνικής μουσικής, είναι όμως τόσο διαδεδομένα που έχουν πια πολιτογραφηθεί. Θα παραλείψουμε πολλά όργανα που περιορίζονται σε στενό τοπικό κύκλο (όπως το ακορντεόν των Ελλήνων της Βόρειας Θράκης ή οι κορνέτες της Δυτικής Μακεδονίας), και άλλα που δεν έχουν σχέση με τον χορό, (όπως τα κουδούνια, οι σφυρίχτες, ή τα όργανα - παιχνίδια) παρά μόνο στις Αποκριές.

οργανοποιΐα

1. Κατασκευή λαϊκής κιθάρας (Μέρος Τρίτο)

2. Επισκευάζοντας δύο γνωστά μπουζούκια κατασκευής Ζοζέφ (1958-1959)

3. Η κατασκευή του μπράτσου (πρώτο μέρος)

4. Η σημασία του αριθμού των δουγών

5. Κατασκευή λαϊκής κιθάρας (Μέρος Δεύτερο)

6. Κατασκευή λαϊκής κιθάρας (Μέρος Πρώτο)

ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΩΝ

Μουσικά όργανα

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΩΝ 1. Τα όργανα (παιχνίδια, λαλούμενα, βιολιά) Η κομπανία που έπαιζε στα πανηγύρια, αποτελούνταν από λαούτο, σαντούρι και βιολί. Το κλαρίνο ήρθε στην Ελλάδα τον 18ο αιώνα (εισηγητής ο Νικολάκης Σουλεϊμάνης) από το εξωτερικό και το συναντάμε στα πανηγύρια στις αρχές του 20ου αιώνα. Από μαρτυρία του μουσικολόγου Θ. Ακρίδα μπήκε στην κομπανία στην περιοχή Μεσολογγίου πριν το 1950. Το ντέφι, αντίστροφα το συναντάμε μετά την 10ετία του ’50 ενώ το σαντούριαπομακρύνεται σιγά - σιγά. Στα μεγάλα πανηγύρια των αρματωμένων της περιοχής Μεσολογγίου διατηρείται ο ζουρνάς. Χρησιμοποιείται ο ζουρνάς εδώ, λόγω της έντασης του ήχου, που παράγει και μπορεί να ακούγεται πολύ δυνατά. Συγκεκριμένα παίζουν δύο ζουρνάδες. Ο ένας κρατάει την μελωδία και ο δεύτερος τα μπάσα. Μαζί με τους ζουρνάδες συνυπάρχει και το νταούλι. Μετά το πόλεμο και λόγω της εισχώρησης των λαϊκών τραγουδιών στα ακούσματα των πανηγυριών γεννήθηκε η ανάγκη και της σύμπραξης ή της συνύπαρξης ακριβέστερα και του μπουζουκιού στα όργανα του συγκροτήματος. Τελευταία έγινε προσπάθεια να εισαχθεί και το κλαρίνο στο πανηγύρι των αρματωμένων του Αη Συμιού, αλλά κατακρίθηκε και αποσύρθηκε. Σήμερα όμως δεν υπάρχουν πολλοί και καλοί ζουρνατζήδες, γιατί οι νέοι στρέφονται σε άλλα όργανα (κυρίως κλαρίνο), γιατί αυτά «έχουν ψωμί». «Μαζί με το τραγούδι και τα παλαμάκια, ο ελληνικός λαός χρησιμοποιεί από παλιά κάθε δυνατό συνδυασμό οργάνων για να συνοδέψει το τραγούδι και το χορό του. Εκτός όμως από τους όποιους περιστατικούς συνδυασμούς, που υπαγορεύονται συνήθως από το κέφι των γλεντοκόπων και τα υπάρχοντα όργανα μερικοί συνδυασμοί οργάνων καθιερώθηκαν με τον καιρό ως οργανικά συγκροτήματα, χαρακτηριστικά της μουσικής ζωής σε ορισμένες περιοχές, όπως π.χ. η Αχλαδόσχημη λύρα και το λαγούτο στην Κρήτη. Από τα λαϊκά αυτά συγκροτήματα, τα πιο γνωστά, πανελλήνια είναι η Νησιώτικη Ζυγιά, Βιολί και Λαγούτο ή Ζυγιά, Ζουρνάς καιΝταούλι, της Ηπειρώτικης Ελλάδας και η κομπανία, που αποτελείται από Κλαρίνο, Βιολί, Λαγούτο και Σαντούρι. Η Ζυγιά Ζουρνάς και Νταούλι, με το δυνατό και διαπεραστικό ήχο της ήταν και εξακολουθεί να είναι «όσο υπάρχει ακόμα» το οργανικό συγκρότημα για τον ανοιχτό χώρο, για το πανηγύρι ή το γλέντι στην πλατεία του χωριού. Αντίθετα η κομπανία, με κύριο μελωδικό όργανο το κλαρίνο, αντιπροσωπεύει σήμερα το κατεξοχήν οργανικό συγκρότημα της ηπειρωτικής Ελλάδας, κατάλληλο ιδιαίτερα και για το κλειστό χώρο, χάρη στον μαλακό και εύκαμπτο σε αποχρώσεις ήχο των οργάνων της. Η κομπανία συναντιέται άλλοτε με τραγουδιστή και άλλοτε με περισσότερα ή λιγότερα όργανα χωρίς αυτό να αλλοιώνει την κλασική της σύνθεση: Κλαρίνο Βιολί Λαγούτο Σαντούρι. Η κομπανία αντικαθιστά σιγά σιγά τη Ζυγιά Ζουρνά και Νταούλι.» «Λαϊκά Μουσικά Όργανα» Β.Ανογειανάκης

Ἑλληνικὰ Παραδοσιακὰ Ὄργανα

Τὰ μουσικὰ ὄργανα ποὺ χρησιμοποιήθηκαν καὶ χρησιμοποιοῦνται ἀκόμη καὶ σήμερα γιὰ τὸ δημοτικὸ τραγούδι καὶ μουσική, διακρίνονται σὲ τρεῖς κατηγορίες: ἔγχορδα, πνευστὰ καὶ κρουστά.

Ἔγχορδα εἶναι τὸ λαοῦτο, τὸ βιολί, οἱ λύρες (κρητική, ποντιακὴ ἢ θρακιώτικη), τὸ σαντούρι κ.ἄ.

Πνευστὰ εἶναι τὸ κλαρίνο, ἡ φλογέρα, ἡ γκάϊντα, ὁ ζουρνᾶς κ.ἄ.

Κρουστὰ εἶναι τὸ νταούλι, τὸ ντέφι, τὸ τουμπερλέκι κ.ἄ.

Ἡ κάθε περιοχὴ ἀνάλογα μὲ τὰ τραγούδια καὶ τοὺς χορούς της, χρησιμοποιεῖ καὶ διαφορετικὰ μουσικὰ ὄργανα.

ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ

  Ένα κείμενο με τεράστιο ειδικό βάρος, όσον αφορά στον μουσικοχορευτικό πολιτισμό των Ελλήνων.

Προτρέπω τους αναγνώστες που δεν έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για θέματα τέτοιας φύσεως να εξαντλήσουν την υπομονή τους και να διαβάσουν την εργασία που ακολουθεί, διότι πρόκειται για μια προσέγγιση μοναδική, πρωτάκουστη και άκρως ενδιαφέρουσα.

Του Γιώργου Μανιάτη

Ομιλία στους Δελφούς, που εκφωνήθηκε σε Διεθνές Συνέδριο για την ελληνική μουσική – αρχαία βυζαντινή και σύγχρονη παραδοσιακή – του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών.

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Παρατηρήσαμε σημαντικό αριθμό ομοιοτήτων ανάμεσα στο ρεμπέτικο και στην αρχαία λυρική ποίηση. Θεωρήσαμε σκόπιμο να εκθέσουμε σε δημόσια κρίση τις παρατηρήσεις μας, παρ’ όλο που η συντριπτική τιμή να γινόμαστε λάλοι από ελληνικό έδαφος μας εκθέτει σε μεγάλη τρεμούλα και, αν δεν πετούσαμε λιγάκι, τα πόδια μας μόνα αμφιβάλλω αν θα μας βαστούσαν. Δεν απέσβετο το λάλον ύδωρ για να ομιλούμε εμείς.

Για καλό και για κακό λοιπόν θα αναπτύξουμε φωνή εκ μέρους κι άλλων ανθρώπων, των μελών του «Ευρετηρίου» που από μερικά χρόνια ασκούνται στον ελληνισμό κατά το δυνατόν, δια της μουσικής και της ορχήσεως πρωτίστως, βασιζόμενοι στη θεωρία του Δάμωνος (μουσικολόγος σύμβουλος του Περικλή).

Μέρος της συντροφιάς αυτής αποτελεί η λαϊκή ορχήστρα του Θεατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, που δημιουργήσαμε, κλιμάκιο της οποίας, αν είναι δυνατόν, θα κάνει να ηχήσουν εδώ μπροστά μας τα αρχαία όργανα που έχουμε αξιωθεί και με τα οποία ασκούμε τα μουσικοχορευτικά μας καθήκοντα. Τα όργανα έχουν κατασκευαστεί στους κόλπους μας. Συγκεκριμένα τα εποίησε τεχνίτης μας ουκ αδαής και εξέχων άνθρωπος του «Ευρετηρίου», ο παρών εδώ Πολύζος.

Το «Ευρετήριο» δημιούργησε μέχρι στιγμής «εκατό ρεμπέτικα που δεν υπήρχαν» και διέψευσε την επίσημη – και ακατανόητη – άποψη της χώρας ότι το ρεμπέτικο έχει πεθάνει. (Αν σταματούσε το ρεμπέτικο θα σταματούσε η καρδιά μας).