Θέματα οργανοποίας

1. Χρήστος Τσόνιας: χρώματα και υλικά σε μια «περίεργη» οργανοποιία

Το μικρό αγόρι μπαίνει με τη μαμά του σε ένα κατάστημα μουσικών οργάνων και ρωτάει απορημένο.
- Μαμά γιατί οι ηλεκτρικές κιθάρες έχουν χαρούμενα χρώματα ενώ οι κλασικές είναι τόσο μονότονα βαμμένες;
Η ερώτηση αυτή δεν ήταν μια «διπλωματική τρίπλα» του μικρού για να πείσει τη μαμά του να του αγοράσει μια φαντεζί ηλεκτρική κιθάρα. Στη συζήτηση που ακολούθησε μάθαμε ότι ο μικρός όχι μόνο μαθαίνει να παίζει κλασική κιθάρα αλλά την αγαπά και γνωρίζει αρκετά για τους μουσικούς του είδους αυτού. Η ερώτηση του είχε να κάνει με μια αισθητική αντίληψη η οποία συμβάδιζε με την ηλικία του και όχι με μια «μικρομέγαλη» θεώρηση της κλασικής μουσικής. Η σοβαρότητα ή μη, αντιμετώπισης της κλασικής μουσικής (όπως και κάθε είδους άλλωστε) δεν μπορεί να καθορίζεται από το φαίνεσθαι αλλά από το είναι.


Κιθάρα από ανακυκλωμένο χαρτί

Ξαναθυμήθηκα αυτή τη σκηνή βλέποντας διαδικτυακά τα μουσικά όργανα που κατασκευάζει ο ερασιτέχνης (όπως ονομάζει τον εαυτό του)  Χρήστος Τσόνιας από την Κομοτηνή. Ο Χρήστος έχει ξεκινήσει πρόσφατα να κατασκευάζει μια σειρά από μουσικά όργανα χρησιμοποιώντας διάφορα «ανακυκλωμένα» υλικά όπως χαρτί, ύφασμα, δερματίνη σε διάφορες παραλλαγές και μίξεις. Χρησιμοποιεί φυσικές και τεχνητές ρητίνες και κόλλες για να σταθεροποιηθούν και να κολληθούν τα υλικά αλλά και κάποια μέρη από ξύλο. Κάθε κατασκευή είναι πρωτότυπη και μοναδική. Το αισθητικό αποτέλεσμα των μουσικών αυτών οργάνων είναι πολύ καλό. Τα υλικά που χρησιμοποιεί «χρωματίζουν» την εμφάνιση των μουσικών οργάνων με τρόπο μοναδικό.  Ο ήχος τους έτσι τουλάχιστον όπως ακούγεται διαδικτυακά δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από τα συμβατικά αντίστοιχα όργανα. Όπως μας είπε ο ίδιος βέβαια «ο ήχος είναι μια διαρκής αναζήτηση» για αυτό και προσπαθεί να συνεργάζεται με μουσικούς ερμηνευτές ώστε να βελτιώνει συνέχεια αυτή την τόσο βασική παράμετρο των μουσικών οργάνων. Τα μουσικά όργανα του Χρήστου δεν έρχονται να αντικαταστήσουν τα συμβατικά αλλά δίνουν μια διαφορετική διάσταση στην οργανοποιία και οπωσδήποτε προσθέτουν μια «χρωματιστή» πινελιά και μια μοναδικότητα στο instumentαrium των μουσικών οργάνων.


Βιολί 4/4 από λινάτσα

Άλλες κατασκευές του Χρήστου Τσόνια μπορείτε να δείτε εδώ: Chris Tsonias

Περισσότερε πληροφορίες μπορείτε να βρείτε αν βάλετε σε μια μηχανή αναζήτησης τις λέξεις Χρηστος Τσονιας ή Christos Tsonias

Στα παρακάτω link από το youtube μπορείτε επίσης να ακούσετε μια κλασική κιθάρα και ένα βιολί του Χρήστου.

1. http://www.youtube.com/watch?v=TFH2c48HBxc

2. http://www.youtube.com/watch?v=Rum8vLvUSjM

 


 

 2. Εκδοτικές προσπάθειες σχετικές με την οργανοποιία

Το έχω δηλώσει πολλές φορές και το υποστηρίζω θερμά: κάθε έντυπη (αλλά και ηλεκτρονική[1]) δημοσίευση που αφορά την οργανοποιία μόνο πλούτο μπορεί να φέρει στη «μαγική αυτή τέχνη». Πλούτο που αφορά την καταγραφή, την ιστορία, την έρευνα αλλά και την κατασκευή per se. Η φτωχή ελληνική βιβλιογραφία περί οργανοποιίας έχει αρχίσει να εμπλουτίζεται δειλά δειλά τόσο σε πρακτικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Η διδακτορική διατριβή του μουσικολόγου Πέτρου Μουστάκα σχετικά με τα εργαστήρια οργανοποιίας μέχρι το 1940 (ελπίζουμε σύντομα να δοθεί και στην ευρύτερη δημοσιότητα), ανοίγει ένα παράθυρο στη γεμάτη σκόνη ιστορία της οργανοποιίας. Μια μικρή γεύση της έρευνας του πήραμε όσοι παραβρεθήκαμε στη διάλεξη που είχε κάνει στο πλαίσιο της έκθεσης «Κιθάρες και Μαντολίνα στη Σύγχρονη Ελλάδα» το Μάιο στο κτίριο Κωστής Παλαμάς του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σημαντικό επίσης και το βιβλίο του Νίκου Φρονιμόπουλου με τίτλο «Ο ταμπουράς του Μακρυγιάννη και η οργανοποιία του Λεωνίδα Γαΐλα» Εκδότης: Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Δωδώνη. Όπως μπορείτε να καταλάβετε και από τον τίτλο ο Φρονιμόπουλος εστιάζει την  ιστορική αλλά και κατασκευαστική του έρευνα στον οργανοποιό Λ. Γαΐλα καταθέτοντας την άποψη του για τον ταμπουρά με αφορμή αυτόν του Μακρυγιάννη τον οποίο μάλιστα και είχε συντηρήσει.

Τέλος ο Αναστάσιος Κουμαρτζής αν και ερασιτέχνης οργανοποιός μας έχει δώσει το «Σκαφτό μπαγλαμαδάκι» αλλά και το τελευταίο του πόνημα « Αχλαδόσχημα Νυκτά Έγχορδα Μουσικά Όργανα: Σχεδίαση – Κατασκευή – Παραγωγή» από τις εκδόσεις iwrite.gr Publications.

Όλες αυτές οι δραστηριότητες σηματοδοτούν μια πορεία καταγραφής της γνώσης προς την κατεύθυνση της ελληνικής οργανοποιίας και προσθέτουν ένα λιθαράκι στον τεράστιο αυτό χώρο έρευνας. Είθε να υπάρξουν και άλλες τέτοιες  προσπάθειες.

 
Νικόλας Τσαφταρίδης

Αραβικά Μουσικά Όργανα !

 Αραβικά Μουσικά Όργανα

Παραδοσιακά, δυτικά Αραβοποιημένα και κρουστά

Το τυπικό παραδοσιακό Αραβικό μουσικό σύνολο ονομάζεται Ταχτ και αποτελείται από τέσσερα κυρίως όργανα: το ούτι, το νάι, το κανονάκι και το βιολί, και ένα βασικό κρουστό: το ρεκ. Κάποιες φορές το ρεκ αντικαθίσταται/συμπληρώνεται με την τάμπλα (όρος συχνά χρησιμοποιημένος αντί του όρου νταρμπούκα ή ντούμπεκ. Μην το συγχέετε με την Ινδική τάμπλα) ή το νταφ (είδος μπεντίρ), και τα μελωδικά όργανα μπορούν να συμπληρωθούν με το μπούζουκΣτυλιστικά, τα μελωδικά όργανα χωρίζονται σε δύο οικογένειες τεχνικών χαρακτηριστικών: Σαχμπ (όργανα που παράγουν νότες διαρκείας), όπως το βιολί και το νάι, και Νακρ (νυκτά), όπως το ούτι και κανονάκι. Οι δύο αυτές οικογένειες αλληλοσυμπληρώνουν η μία την άλλη ώστε το ηχητικό αποτέλεσμα να είναι πλουσιότερο και πιο ολοκληρωμένο. Αραβοποιημένα όργανα είναι τα μη-Αραβικά όργανα που εισήλθαν στην Αραβική μουσική τον εικοστό αιώνα και γίνανε μέρος του Αραβικού ήχου εκείνης της εποχής. Τα περισσότερα από αυτά τα όργανα υπήρξαν καινοτόμα στην Αίγυπτο, όπου οι μουσικοί ανέπτυξαν νέες μορφές μελωδικής διάνθισης και τεχνικής που κάναν αυτά τα όργανα να ακούγονται Αράβικα. Κάποια αραβοποιημένα όργανα υπέστησαν τεχνική διαφοροποίηση κατασκευαστικά ώστε να προσαρμοστούν στο απαιτούμενα Αραβικά διαστήματα. Άλλα όργανα, λόγω αδυναμίας τεχνικής παρέμβασης παρέμειναν ως έχουν με το 12τονο ισοσκελισμένο τρόπο με τον οποίο κατασκευάστηκαν εξ αρχής.    Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το πιάνο, το ηλεκτρικό πιάνο, το οργκ (Αραβικό Όργανo), το Αρμόνιο Οριένταλ, το ακκορντεόν, η ηλεκτρική κιθάρα, και το ηλεκτρικό ταστομένο μπάσσο. Κάποια από αυτά τα όργανα μπορούν να προσαρμοστούν και να παράγουν τέταρτα του τόνου. Η ντραμς και τα ηλεκτρονικά κρουστά επίσης χρησιμοποιούνται κοινώς σε πιο μοντέρνα Αραβική ποπ/χορευτική μουσική.    Το φλάουτο, σαξόφωνο, κλαρινέτο και τρομπέτα δεν έχουν απο την φύση λειτουργίας τους περιορισμό του 12τονου διαχωρισμού και έτσι επιτρέπουν μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στο κούρδισμα σε σχέση με τα υπόλοιπα δυτικά όργανα. Αυτά τα όργανα χρησιμοποιούνται σε ποικίλες επεκτάσεις στυλιστικές, ειδικά σε μοντέρνα Αραβικά Jazz Fusion είδη.   Το βιολί, βιόλα, τσέλο, και κοντραμπάσσο είναι τα πλέον διαδεδομένα όργανα στην Αραβική μουσική, ειδικά στις μεγάλες ορχήστρες όπως η Ουμ Καλθούμ Ορχήστρα και η "Διαμαντένια Ορχήστρα" στην Αίγυπτο. Λόγω του ότι είναι άταστα όργανα, τα έγχορδα αυτά άνετα χρησιμοποιούνται χωρίς περιορισμό στα Αραβικά μακάμια.

Κατασκευή κλαρίνου από τον Ευθύμιο Παπακωνσταντίνου στον Αμπελώνα Λάρισας

Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα στην Ελλάδα !


Ο Ρεμπέτης της Αίγινας.: - Θανάσης Αθανασίου - Ερχονται ωρες και στιγμές

Ο Ρεμπέτης της Αίγινας.

Ο Θανάσης Αθανασίου ( σκηνές από ενα ντοκιμαντέρ του BBC για το ρεμπέτικο)

σε ένα δικό του τραγούδι. Απο μια συνέντευξη που έδωσε το 1976.
Γεννήθηκε το 1912 στη Σαντορίνη.Έπαιξε κοντά στον Γκόγκο (Μπαγιαντέρα),


τον Μάρκο, τον Μπάτη, τον Δελιά, τον Σπυράτο ,Παπαϊωάννου, Τζουανάκο,

Τατασόπουλο, Καλύβα, τον Σταμάτη και πολλούς άλλους.

Το 1933 ο Θανάσης Αθανασίου γράφει τα πρώτα του τραγούδια.

Το πρώτο τραγούδι το ερμηνεύει ο Στράτος Παγιουμτζής,

«Κάτω στο Πασαλιμάνι μια μικρή συνάντησα».




Γλέντι στην Αίγινα (Αθανασίου, Λειβαδάρος)