Μουσικά όργανα |  |  |  |
ΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΩΝ
1. Τα όργανα (παιχνίδια, λαλούμενα, βιολιά)
Η κομπανία που έπαιζε στα πανηγύρια, αποτελούνταν από λαούτο, σαντούρι και βιολί. Το κλαρίνο ήρθε στην Ελλάδα τον 18ο αιώνα (εισηγητής ο Νικολάκης Σουλεϊμάνης) από το εξωτερικό και το συναντάμε στα πανηγύρια στις αρχές του 20ου αιώνα. Από μαρτυρία του μουσικολόγου Θ. Ακρίδα μπήκε στην κομπανία στην περιοχή Μεσολογγίου πριν το 1950. Το ντέφι, αντίστροφα το συναντάμε μετά την 10ετία του ’50 ενώ το σαντούριαπομακρύνεται σιγά - σιγά.
Στα μεγάλα πανηγύρια των αρματωμένων της περιοχής Μεσολογγίου διατηρείται ο ζουρνάς. Χρησιμοποιείται ο ζουρνάς εδώ, λόγω της έντασης του ήχου, που παράγει και μπορεί να ακούγεται πολύ δυνατά. Συγκεκριμένα παίζουν δύο ζουρνάδες. Ο ένας κρατάει την μελωδία και ο δεύτερος τα μπάσα. Μαζί με τους ζουρνάδες συνυπάρχει και το νταούλι.
Μετά το πόλεμο και λόγω της εισχώρησης των λαϊκών τραγουδιών στα ακούσματα των πανηγυριών γεννήθηκε η ανάγκη και της σύμπραξης ή της συνύπαρξης ακριβέστερα και του μπουζουκιού στα όργανα του συγκροτήματος. Τελευταία έγινε προσπάθεια να εισαχθεί και το κλαρίνο στο πανηγύρι των αρματωμένων του Αη Συμιού, αλλά κατακρίθηκε και αποσύρθηκε. Σήμερα όμως δεν υπάρχουν πολλοί και καλοί ζουρνατζήδες, γιατί οι νέοι στρέφονται σε άλλα όργανα (κυρίως κλαρίνο), γιατί αυτά «έχουν ψωμί».
«Μαζί με το τραγούδι και τα παλαμάκια, ο ελληνικός λαός χρησιμοποιεί από παλιά κάθε δυνατό συνδυασμό οργάνων για να συνοδέψει το τραγούδι και το χορό του. Εκτός όμως από τους όποιους περιστατικούς συνδυασμούς, που υπαγορεύονται συνήθως από το κέφι των γλεντοκόπων και τα υπάρχοντα όργανα μερικοί συνδυασμοί οργάνων καθιερώθηκαν με τον καιρό ως οργανικά συγκροτήματα, χαρακτηριστικά της μουσικής ζωής σε ορισμένες περιοχές, όπως π.χ. η Αχλαδόσχημη λύρα και το λαγούτο στην Κρήτη. Από τα λαϊκά αυτά συγκροτήματα, τα πιο γνωστά, πανελλήνια είναι η Νησιώτικη Ζυγιά, Βιολί και Λαγούτο ή Ζυγιά, Ζουρνάς καιΝταούλι, της Ηπειρώτικης Ελλάδας και η κομπανία, που αποτελείται από Κλαρίνο, Βιολί, Λαγούτο και Σαντούρι. Η Ζυγιά Ζουρνάς και Νταούλι, με το δυνατό και διαπεραστικό ήχο της ήταν και εξακολουθεί να είναι «όσο υπάρχει ακόμα» το οργανικό συγκρότημα για τον ανοιχτό χώρο, για το πανηγύρι ή το γλέντι στην πλατεία του χωριού. Αντίθετα η κομπανία, με κύριο μελωδικό όργανο το κλαρίνο, αντιπροσωπεύει σήμερα το κατεξοχήν οργανικό συγκρότημα της ηπειρωτικής Ελλάδας, κατάλληλο ιδιαίτερα και για το κλειστό χώρο, χάρη στον μαλακό και εύκαμπτο σε αποχρώσεις ήχο των οργάνων της. Η κομπανία συναντιέται άλλοτε με τραγουδιστή και άλλοτε με περισσότερα ή λιγότερα όργανα χωρίς αυτό να αλλοιώνει την κλασική της σύνθεση: Κλαρίνο Βιολί Λαγούτο Σαντούρι. Η κομπανία αντικαθιστά σιγά σιγά τη Ζυγιά Ζουρνά και Νταούλι.»
«Λαϊκά Μουσικά Όργανα» Β.Ανογειανάκης
|
