Ελληνικά μουσικά όργανα
 Ελληνική μουσική | |
 | |
| Γενικά θέματα | |
| •Αρχαία ελληνική μουσική •Μουσικό σύστημα της Αρχαίας Ελλάδας •Βυζαντινή μουσική •Ελληνικά μουσικά όργανα•Ελληνικοί χοροί •Ελληνική παραδοσιακή μουσική •Επτανησιακή σχολή •Εθνική μουσική σχολή •Εθνική Λυρική Σκηνή | |
| Είδη | |
| •Εκκλησιαστική μουσική (Βυζαντινή) •Οπερέτα •Ροκ•Χιπ χοπ•Πανκ •Νέο κύμα•Έντεχνο•Σύγχρονο •Νησιώτικα•Δημοτικό •Ρεμπέτικο•Λαϊκό | |
| Μέσα και παρουσιάσεις | |
| Μουσικά βραβεία | •Βραβεία Αρίων •Mad Video Music Awards •Μουσικά Βραβεία Ποπ Κορν |
| Μουσικά φεστιβάλς | •Φεστιβάλ Αθήνας •Φεστιβάλ Επιδαύρου •Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης •River Party •Terra Vibe |
| Μουσικά μέσα | •Δίφωνο•MAD TV (MAD World, Blue) •MTV Ελλάδας |
| Εθνικά τραγούδια | |
| Ύμνοι | Ύμνος εις την Ελευθερίαν |
| Τοπική μουσική | |
| Σχετικές περιοχές | •Κύπρος•Πόντος •Κωνσταντινούπολη •Νότια Ιταλία |
| Είδη κατά περιοχή | •Νησιά του Αιγαίου •Κεντρική Ελλάδα •Κρήτη•Ήπειρος •(Πολυφωνικό τραγούδι) •Ιόνια νησιά•Μακεδονία •Πελοπόννησος •Θεσσαλία•Θράκη |
Ως ελληνικά μουσικά όργανα εννοούνται τα μουσικά όργανα της κλασικής αρχαιοελληνικής και βυζαντινής περιόδου, έτσι όπως καταγράφονται σε αρχαιολογικές ή φιλολογικές μαρτυρίες των σχετικών περιόδων και το γενικό εννοιολογικό πλαίσιο που διαμορφώνεται σχετικά με τη χρήση τους στο πέρασμα του χρόνου και η σχέση τους με τη σύγχρονη ταξινομία των μουσικών οργάνων.
Πίνακας περιεχομένων
[Απόκρυψη]Κατηγορίες οργάνων στην κλασική αρχαιοελληνική και βυζαντινή περίοδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ταξινόμησης των μουσικών οργάνων της κλασικής αρχαιοελληνικής περιόδου. Βάσει της σύγχρονης ορολογίας των μουσικολόγων του 20ού αιώνα Έριχ φον Χορνμπόστελ (Erich von Hornbostel) και Κουρτ Ζακς (Kurt Sachs) τα μουσικά όργανα διαιρούνται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες, τα χορδόφωνα ή έγχορδα, τα αερόφωνα ή πνευστά, τα μεμβρανόφωνα και ιδιόφωνα ή κρουστά[1]. Οι ίδιες κατηγορίες απαντώνται και στα μουσικά όργανα της κλασικής περιόδου, που συνόδευαν θρησκευτικές ή κοσμικές εκδηλώσεις.
Τα χορδόφωνα είναι τα όργανα που διαθέτουν χορδές, προσαρμοσμένες σε ηχείο. Η διέργεση των χορδών παράγει συγκεκριμένο ήχο και στην αρχαία Ελλάδα υπάρχουν αναφορές μόνο για νυκτά έγχορδα όργανα. Τούτη η μείζων κατηγορία με τη σειρά της υποδιαιρείται σε τρεις ομάδες, τα έγχορδα της οικογένειας της λύρας και της κιθάρας, τα πολύχορδα έγχορδα, όπως είναι οι άρπες και τα ψαλτήρια και τα έγχορδα της οικογένειας του λαούτου, με βραχίονα[2].
Τα αερόφωνα με τη σειρά τους είναι όργανα που παράγουν ήχο με το εμφύσημα του μουσικού σε ένα σωλήνα. Τα αερόφωνα ως μείζων κατηγορία υποδιαιρούνται σε δύο ομάδες. Σε εκείνα που δε διαθέτουν επιστόμιο[3] με ανοικτό ή κλειστό άκρο και εκείνα που διαθέτουν επιστόμιο είναι αυλοί με γλωττίδες ή σάλπιγγες με επιχείλιο επιστόμιο[4].
Εντέλει τα κρουστά, δηλαδή τα μεμβρανόφωνα, μαζί με τα ιδιόφωνα διαδραμάτισαν τον δικό τους ρόλο στην αρχαία ελληνική μουσική. Το σημαντικότερο μεμβρανόφωνο που απαντάται στην αρχαία Ελλάδα είναι το τύμπανο, ενώ στα ιδιόφωνα συμπεριλαμβάνεται το σείστρο, τα κρόταλα και τα κύμβαλα[5].
Σε ό,τι αφορά στη βυζαντινή περίοδο τα όργανα ως προς τον τρόπο παραγωγής του ήχου διατηρούν τις τρεις μείζονες κατηγορίες που αναφέρθηκαν, αλλά παρατηρείται περιορισμός στη χρήση τους κυρίως στις επικράτειες του παραεκκλησιαστικού, του κοσμικού και του βυζαντινού στρατού[6].
Τα χορδόφωνα, τα τοξωτά έγχορδα, στην προκειμένη περίπτωση, περιλαμβάνουν τις κιθάρες, όπως η αχλαδόσχημη λύρα με δοξάρι και η οικογένεια του λαούτου (πανδούριν, θαμπούριν, ταμπούριν) και τα πολύχορδα, την οικογένεια της άρπας/ψαλτηρίου (σαντούρι, νυκτό κανονάκι και άρπα)[7]
Τα απαντώμενα αερόφωνα περιλαμβάνουν όργανα με ή χωρίς επιστόμιο, αν και οι μαρτυρούμενες ονομασίες δεν είναι ασφαλή μέσα για να διαπιστώσουμε τη συνέχεια της κλασικής παράδοσης. Εδώ περιλαμβάνονται οι αυλοί (σουραύλια, πλαγίαυλοι), το εκκλησιαστικό όργανο, η τούμπα, η σάλπιγγα, το βούκινο και η σύριγγα του Πανός[8].
