Το ούτι & O Γρηγόρης Ασίκης

Το ούτι

outiΤα όργανα της οικογένειας του λαούτου (τα λαουτοειδή θα έλεγα εν συντομία) διαδραμάτισαν από την αρχαιότητα ένα πολύ σημαντικό και βαρύνοντα ρόλο στην πορεία και την εξέλιξη της Μουσικής και των μουσικών παραδόσεων στη λεκάνη της Μεσογείου, που περιλαμβάνει μια εκτεταμένη ενδοχώρα στη Β. Αφρική, τη Νότια Ευρώπη και τη Βαλκανική, την Τουρκία, την Εγγύς και Μέση Ανατολή. Το ούτι, αναζητώντας το μακρύ παρελθόν και την εξέλιξη της μουσικής αυτής της περιοχής, αποτελεί με ένα τρόπο τον προπάτορα και τον πρόγονο όλων των λαουτοειδών οργάνων που σήμερα βρίσκονται σε χρήση. Έχει διαρκή και πολυπρόσωπη παρουσία σε όλον αυτό τον τεραστίων διαστάσεων γεωγραφικό χώρο.
Τα τεχνικά του χαρακτηριστικά είναι, το ηχείο του έχει μεγάλο σχήμα αχλαδιού , κοντό και φαρδύ μπράτσο χωρίς μπερντέδες. Το σχήμα και οι διαστάσεις του οργάνου διαμορφώνονται από τόπο σε τόπο, αποκλίνοντας λίγο από την ακρίβεια. Στήν Αίγυπτο στη Συρία και σε άλλα αραβικά κράτη έχει μεγάλο σκάφος, στη Τουρκία λίγο μικρότερο και στο Ιράκ οι τρύπες του σκάφους στο καπάκι είναι ανοικτές χωρίς ροζέτες. outi2Το ούτι είναι σήμερα διαδομένο σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Από τον 9ο αιώνα συστηματοποιήθηκε πάνω στο ούτι πρακτικά και θεωρητικά η μουσική παράδοση της μεσογείου. Τον μεσαίωνα οι σταυροφόροι μεταφέρανε το όργανο από τους Αγίους Τόπους στην Ευρώπη όπου έγινε αναγεννησιακό λαούτο και στην μικρά Ασία όπου παρέμεινε όπως ήταν μέχρι και σήμερα. Το ούτι είναι ένα από τα λίγα όργανα στην ανατολή και για τους άραβες το μοναδικό που έπαιξε και διαμόρφωσε τις μουσικές κλίμακες που λέγονται μακάμ. Ένα μακάμ αποτελείτε από ένα τετράχορδο «4 νότες» και ένα πεντάχορδο «5 νότες» τα οποία αυτά εναλλάσσονται από μακάμ σε μακάμ. Ο αριθμός των μακάμ είναι αρκετά μεγάλος και διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στην Τουρκία και την Αίγυπτο διαφέρει περισσότερο στο ύφος και λιγότερο στα διαστήματα, πολλές φορές το διάστημα είναι ίδιο, αλλά το παίζουν σε διαφορετικό ύφος και φαίνεται να αλλάζει το μακάμ, ενώ στην πραγματικότητα παραμένει ίδιο. Η ακμή στη μουσική των μακάμ πιστεύετε ότι ήταν περίπου στα 1850 μ.χ γιατί τότε παιζόταν και γράφονταν μεγάλος αριθμός μακαμ, πράγμα που δε γίνετε σήμερα και ο βασικός λόγος είναι, ότι ένας μουσικός στα 1850 είχε καθαρότερο μυαλό από έναν μουσικό του σήμερα. Το βάθος που έχουν τα μακάμ είναι τόσο μεγάλο που κανείς σήμερα δεν μπορεί να πει ότι τα έμαθε ή τα έπαιξε ή τα κατάλαβε όλα. 

Γρηγόρης Ασίκης

Συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής, οργανοπαίκτης.
Κωνσταντινούπολη 1890 - Αθήνα 7/10/1967

Βιογραφικό σημείωμα

asikisΟ Γρηγόρης Ασίκης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1890 από
τον Μυτηληνιό Βίκτωρα και την Πολίτισσα Μαριάνθη. Τελείωσε το Ελληνικό σχολείο έμαθε πολύ καλά την Τουρκική γλώσσα και ασχολήθηκε επαγγελματικά με την κατασκευή μπρούτζινων μεταλλικών κρεβατιών υψηλής καλλιτεχνικής αξίας.
Σε ηλικία 15 χρόνων μαθητεύει σε ένα φημισμένο Αρμένη ουτίστα, μαθαίνει τα μυστικά και τις τεχνικές του δύσκολου αυτού οργάνου και ασχολείται ερασιτεχνικά με το ούτι μέχρι το 1922, χρονιά της μεγαλύτερης Εθνικής καταστροφής. Παντρεύεται το 1916 με την Πολίτισσα Ειρήνη Σωτηριάδου και αποκτούν τέσσερα παιδιά, τα δύο, τον Θανάση και την Αναστασία στην Πόλη, και τα άλλα δύο, τον Νίκο και τον Μανώλη στο Βύρωνα όπου μετά την καταστροφή έχει εγκατασταθεί η οικογένεια.
Στην Ελλάδα ο Γρηγόρης Ασίκης εξασκεί το επάγγελμα που ξέρει αλλά μόνο για έξι μήνες, συχνάζει όμως στο μουσικό καφενείο «Η Μικρά Ασία» στην οδό Αθηνάς 33 και έδρα του σωματείου των μουσικών «Η αλληλοβοήθεια» που ιδρύθηκε μετά το 1922. Γνωρίζεται με τους Μικρασιάτες συναδέλφους του μουσικούς που βλέποντας το ταλέντο και τις γνώσεις του στο ούτι αλλά και τις εκπληκτικές φωνητικές του δυνατότητες τον παίρνουν μαζί τους στις διάφορες κομπανίες που δημιουργήθηκαν τα χρόνια εκείνα για να εξυπηρετήσουν κυρίως εκδηλώσεις χαράς (γάμοι, πανηγύρια, κλπ)
Το 1923 αρχίζει να εργάζεται στα μουσικά στέκια της εποχής στα περίφημα καφέ αμάν με ορχήστρες Μικρασιατών μουσικών και τραγουδιστών. Μεταξύ 1925 - 1930 ηχογραφεί ως τραγουδιστής και οργανοπαίκτης μια σειρά ρεμπέτικα της περιόδου της ανώνυμης δημιουργίας και ορισμένους αμανέδες στην Αγγλική Columbia και τη Γερμανική Polydor. Το 1930 δισκογραφεί τα πρώτα δικά του τραγούδια που τα τραγουδά ο ίδιος καθώς και μερικά του Κώστα Σκαρβέλη και του Αντώνη Διαμαντίδη ή Νταλγκά. Πολλά δικά του τραγούδια του περνούν στη δισκογραφία με όλες τις γνωστές φωνές του ρεμπέτικου: Κώστας Νούρος, Ρόζα Εσκενάζυ, Ρίτα Αμπατζή, Στελλάκης Περπινιάδης, Μαρίκα Πολίτισσα, Κώστας Ρούκουνας, Κώστας Τσανάκος, Μαρίκα Καναροπούλου, είναι μερικοί από τους συνεργάτες του. Γύρω στο 1937-38, με την επικράτηση της Πειραιώτικης κομπανίας με μπουζούκια, έγραψε μερικά τραγούδια με μπουζούκια, χρησιμοποιώντας τις γνώριμες φωνές του Μάρκου Βαμβακάρη, του Γιάννη Παπαϊωάννου, του Απόστολου Χατζηχρήστου και άλλων.
Έπαιξε και τραγούδησε στα χρόνια του μεσοπολέμου στα περισσότερα γνωστά πάλκα με τον Γιάννη Δραγάτση, τη Μαρίκα Πολίτισσα, τον Κώστα Ρούκουνα, τον Κώστα Τζόβενου και άλλους.
Ο Γρηγόρης Ασίκης ήταν ένας πολύ τίμιος άνθρωπος, και γι'αυτό το σωματείο των μουσικών τον είχε στή θέση του ταμία για πάνω απο 20 χρόνια. Οι δισκογραφικές εταιρίες της εποχής τον απέκλεισαν επειδή ήταν αριστερός αλλά και συνδικαλιστής, και η δισκογραφική δουλειά του τελειώνει σε αυτό το σημείο, άρχισε να πουλάει τραγούδια σε άλλους ρεμπέτες της εποχής που δεν μπορούσαν να αναφέρουν το όνομα του στίς εταιρίες και φυσικά πέρναγαν τα τραγούδια σαν δικά τους.
Πέθανε 77 ετών, στο ίδιο σπίτι στόν Βύρωνα που έκτισε όταν ήρθε στήν Ελλάδα μετά την μικρασιατική καταστροφή, φτωχός... όπως πάντα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: